U xơ tiền liệt tuyến là bệnh lý phổ biến ở nam giới, đặc biệt lứa tuổi trung niên. Dù là bệnh lành tính nhưng u xơ tiền liệt tuyến vẫn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như: Bí tiểu, sỏi bàng quang, viêm tiết niệu,... Do đó, hiểu rõ về các nguyên nhân gây u xơ tuyến tiền liệt sẽ giúp bạn điều trị đúng mục tiêu và hiệu quả. Bài viết dưới đây sẽ phân tích những nguyên nhân dẫn đến u xơ tiền liệt tuyến thường gặp mà bạn có thể tham khảo?
Bệnh u xơ tiền liệt tuyến do tuổi cao
U xơ tiền liệt tuyến là bệnh liên quan đến tuổi tác. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh, tuổi cao là một trong những yếu tố nguy cơ khởi phát u xơ tiền liệt tuyến và các bệnh đường tiết niệu dưới.
Nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến là do quá trình lão hóa và suy yếu mô cơ trong tuyến tiền liệt. Mô có đóng vai trò quan trọng trong chức năng của tuyến tiền liệt, tuy nhiên, sự co thắt và giãn nở lặp đi lặp lại của các sợi myofibers (myo - đơn vị cơ bản của sợi cơ) sẽ khó tránh khỏi những tổn thương, thậm chí các sợi myo có thể bị đứt. Sợi myo có khả năng tái tạo rất thấy, do đó, các sợi collagen phải thay thế vị trí của các sợi này. Điều này làm cho các mô cơ hoạt động yếu và dịch do các tuyến tiết ra không thể bài tiết hết ra ngoài.
Các nghiên cứu quan sát từ châu Âu, Hoa Kỳ và châu Á cũng chứng minh tuổi cao là một yếu tố nguy cơ khởi phát và tiến triển bệnh u xơ tiền liệt tuyến. Theo nghiên cứu của Krimpen và Baltimore cho thấy, tỷ lệ tăng trưởng tuyến tiền liệt là 2,0% - 2,5% mỗi năm ở người lớn tuổi. Các tuyến tiền liệt có kích thước lớn làm tăng nguy cơ tiến triển u xơ tiền liệt tuyến.
Theo số liệu thống kê tại Việt Nam cho thấy, có trên 60% nam giới trên 50 tuổi mắc và 90% nam giới trên 70 tuổi mắc u xơ tiền liệt tuyến. Như vậy ta có thể thấy, nguy cơ mắc bệnh tăng rõ rệt theo độ tuổi.
Tuổi càng cao thì nguy cơ mắc bệnh u xơ tuyến tiền liệt càng tăng
Yếu tố dân tộc là nguyên nhân gây u xơ tiền liệt tuyến
Sự khác biệt về chủng tộc và dân tộc là một trong những nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến. Theo một nghiên cứu về mối liên quan giữa chủng tộc, dân tộc và bệnh u xơ tiền liệt tuyến cho thấy, sự khác biệt về chủng tộc thể hiện rõ ở tỷ lệ phẫu thuật và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng.
Nghiên cứu cho kết quả như sau: Đàn ông da đen mắc bệnh ít hơn so với đàn ông da trắng và đàn ông châu Á ít phải phẫu thuật u xơ tiền liệt tuyến hơn mặc dù nguy cơ đối với các triệu chứng tương tự như đàn ông da trắng.
Nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến do yếu tố di truyền
Nếu trong gia đình có người bị u xơ tiền liệt tuyến thì bạn cũng có nguy cơ mắc căn bệnh này. Một nghiên cứu cho rằng, yếu tố di truyền có thể đóng góp 72% vào nguy cơ mắc u xơ tiền liệt tuyến hoặc những người người đàn ông lớn tuổi.
Ngoài ra, nam giới dưới 64 tuổi đã phải trải qua phẫu thuật liên quan đến bệnh về tuyến tiền liệt thì tất cả nam giới trong gia đình và anh em họ đều có mức độ rủi ro phẫu thuật bệnh tương ứng gấp 6 và 4 lần.
Bệnh lý gây u xơ tiền liệt tuyến
Nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến phổ biến tiếp theo phải đề cập đến hội chứng chuyển hóa. Hội chứng này bao gồm béo phì, tăng huyết áp, tăng đường huyết và nồng độ triglycerides máu tăng. Theo thống kê cho thấy, 8-9% nam giới mắc hội chứng chuyển hóa có nguy cơ bị phì đại tuyến tiền liệt cao hơn những người không mắc.
Hội chứng chuyển hóa là tên gọi của một nhóm các yếu tố nguy cơ gây bệnh tim, tiểu đường và đột quỵ. Do đó, những người mắc một trong những bệnh thuộc hội chứng chuyển hóa có nguy cơ bị u xơ tiền liệt tuyến cao hơn.
Yếu tố nội tiết - Nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến
Các chuyên gia coi yếu tố nội tiết androgen (testosterone và các hormon liên quan) đóng vai trò quan trọng đối với tiến triển của bệnh u xơ tiền liệt tuyến.
Hormon testosterone
Trong các tế bào tuyến tiền liệt ở nam giới, hormon 5-alpha-rductase có trách nhiệm chuyển đổi testosterone thành dihydrotestosterone (DHT), một hormon có vai trò quan trọng trong việc phát triển cơ quan sinh dục nam. Nếu nồng độ DHt tăng vượt mức cần thiết sẽ làm tăng nguy cơ mắc u xơ tiền liệt tuyến.
Một nghiên cứu cho thấy, nam giới có mức độ DHT ở trùng trung bình cao có nguy cơ mắc u xơ tiền liệt tuyến cao gấp 3 lần so với những người có mức độ DHT thấp.
Hormon estrogen
Mặc dù, estrogen là một hormon nữ nhưng nó cũng được tìm thấy ở nam giới với một lượng nhỏ. Khi nam giới ở độ tuổi trung niên, lượng hormon testosterone giảm dần khiến tỷ lệ estrogen cao hơn, dẫn đến làm tăng sinh các tế bào tuyến tiền liệt.
Ngoài ra, bệnh u xơ tuyến tiền liệt còn liên quan đến một số hormon khác như: Prolactin, hormon kích thích tuyến sinh dục (tạo hoàng thể - LH),...
Thay đổi hormon testosterone có thể tăng nguy cơ bị u xơ tiền liệt tuyến
Chế độ ăn uống không khoa học dẫn đến u xơ tuyến tiền liệt
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh u xơ tiền liệt tuyến. Nghiên cứu tại Trung Quốc cho thấy, tiêu thụ lượng protein lớn có thể là một trong những yếu tố nguy cơ của bệnh. Nam giới trên 60 tuổi tại các khu vực nông thôn có tỷ lệ mắc bệnh thấp hơn do với nam giới sống ở thành phố và tiêu thụ nhiều protein hơn.
Các chuyên gia khuyến cáo nên sử dụng các thực phẩm như: Rau quả, trái cây, axit béo không bão hòa, axit linoleic, vitamin A và D có khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh u xơ tiền liệt tuyến.
U xơ tiền liệt tuyến do thói quen sinh hoạt
Hoạt động thể chất và tập thể dục có mối quan hệ chặt chẽ và nhất quán với tình trạng bệnh tuyến tiền liệt. Một nghiên cứu trên 43.038 nam giới cho thấy, hoạt động thể chất vừa phải làm giảm 25% nguy cơ mắc bệnh so với những người có lối sống ít vận động.
Ngoài ra, những người có cuộc sống căng thẳng, thường gặp stress hoặc thói quen uống không đủ nước cũng có thể là nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến.
Các nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến khác
Bên cạnh những nguyên nhân kể trên, u xơ tiền liệt tuyến có thể do các yếu tố như:
- Béo phì: Nam giới càng béo hay chỉ số khối cơ thể cao thì tuyến tiền liệt càng lớn, dẫn đến tăng nguy cơ bị u xơ tiền liệt tuyến cao gấp 3,5 lần so với những người không bị béo phì.
- Yếu tố môi trường: Người sống trong môi trường nhiều khói bụi, ô nhiễm hay thường xuyên phải tiếp xúc với hóa chất độc hại cũng góp phần làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
>>> Xem thêm: Triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến và các giải pháp cải thiện
Giải pháp từ thảo dược cho người bị u xơ tiền liệt tuyến
Hiện nay, để cải thiện tình trạng u xơ tiền liệt tuyến, nhiều người bệnh có xu hướng sử dụng các thảo dược tự nhiên, điển hình là trinh nữ hoàng cung. Trong y học cổ truyền Việt Nam và Trung Quốc, cây trinh nữ hoàng cung được sử dụng cho đến ngày nay vì đặc tính kháng virus và kháng u.
Trinh nữ hoàng cung giúp cải thiện bệnh u xơ tiền liệt tuyến rất tốt
Theo các nghiên cứu của Dược sĩ - Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Trâm đã tìm ra một số họa chất sinh học có khả năng ngăn chặn khối u, kích thích hoạt động và phát triển của tế bào lympho T trong cây. Ngoài ra, theo nghiên cứu hóa học khác của Dược sĩ - Tiến sĩ Trâm cùng các nhà khoa học Bulgaria và Áo đã chứng minh rằng những hoạt chất này có thể được sử dụng để sản xuất thuốc điều trị khối u.
Do đó, trinh nữ hoàng cung được coi là “trợ thủ đắc lực” của nam giới nhờ tác dụng giảm thiểu triệu chứng rối loạn tiểu tiện như tiểu khó, tiểu buốt và tiểu đêm, nâng cao khả năng miễn dịch của cơ thể, phòng ngừa và hỗ trợ điều trị các khối u.
Trên đây là những nguyên nhân u xơ tiền liệt tuyến thường gặp mà bạn có thể tham khảo. Hy vọng những thông tin trên có thể giúp bạn hiểu được căn nguyên của bệnh để có cách cải thiện tốt nhất. Nếu bạn còn băn khoăn về bệnh u xơ tiền liệt tuyến, hãy để lại câu hỏi phía dưới, đội ngũ của chúng tôi sẽ giải đáp cho bạn nhanh nhất.
Tài liệu tham khảo:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/314998#causes
